SLICHER VAN BATH DE JONG FONDS 2022
ter bevordering van de studie en het onderzoek van de geschiedenis van Latijns-Amerika

Professor Dr. B. H. Slicher van Bath, overleden in 2004 en bij leven lid van de KNAW - De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen en emeritus hoogleraar aan de universiteiten van Groningen, Leiden, Wageningen en Nijmegen, heeft bij testament een legaat nagelaten aan CEDLA in zijn naam en die van zijn in 2009 overleden echtgenote J.P. de Jong. Het doel van het Fonds is de studie en het onderzoek naar de geschiedenis van Latijns-Amerika van 1500 tot 1930 te bevorderen door financiële steun te verlenen aan het historisch onderzoek van wetenschappers (bij voorkeur jonger dan 35 jaar). De studenten die voor deze beurs in aanmerking komen, studeren geschiedenis en bereiden hun doctoraat voor of hebben onlangs een gelijkwaardig diploma behaald en zijn aantoonbaar bezig met verder onderzoek. Verder is vereist dat zij verbonden zijn aan een universiteit in Europa of in Latijns-Amerika.

De term Latijns-Amerika heeft betrekking op de regio die de landen in Amerika omvat waar Spaans of Portugees de officiële talen zijn. De beurs is bedoeld voor onderzoeksactiviteiten zoals archiefonderzoek of studie in verschillende bibliotheken die moeten worden uitgevoerd in het jaar nadat de beurs is toegekend. De ontvanger ontvangt 75% van de beurs na acceptatie van de toekenning en het restant na indiening en goedkeuring van een eindverslag. Het Slicher van Bath de Jong Fonds stelt jaarlijks ten minste vier onderzoeksbeurzen beschikbaar van elk maximaal 10.000 euro.

​

De selectie van beurswinnaars wordt bepaald door een wetenschappelijke raad bestaande uit:

Prof. M. Baud - CEDLA/Universiteit van Amsterdam
Prof. G.J. Oostindie - KITLV/ Universiteit Leiden
Dr. S. Valdivia Rivera - Latin American studies/ Universiteit Leiden

​

​

Biografie van Prof. Dr. B.H. Slicher van Bath
 

Bernard Hendrik Slicher van Bath werd geboren in 1910 en overleed in 2004. Hij huwde in 1941 met Jacoba Petronella de Jong (1918-2009). Slicher werd opgeleid als historicus en archeoloog in Groningen en Utrecht. Hij promoveerde in 1945 in Amsterdam cum laude op een onderwerp uit de rechtsgeschiedenis van Drente en werd niet lang daarna aangesteld als Rijksarchivaris in Overijssel. Hij gebruikte zijn aanstelling onder meer om onderzoek te doen naar de geschiedenis van deze provincie. Dit resulteerde in Een samenleving onder spanning. Geschiedenis van het platteland in Overijssel (1957). Tot 1970 zou hij werken aan de plattelandsgeschiedenis van deze provincie en andere delen van Nederland en zelfs Europa. Vrucht hiervan was De agrarische geschiedenis van West- Europa (500-1850) (1960), indirect geschreven op verzoek van de redactie van de Cambridge Economic History of Europe — een boek dat werd vertaald in het Engels, Italiaans, Spaans, Portugees en Japans en hem zijn internationale reputatie bezorgde. Intussen was hij benoemd als hoogleraar in Groningen, een positie die hij al kort daarna ging combineren met een leerstoel in Wageningen. Onder zijn leiding werden aan de Afdeling Agrarische Geschiedenis een serie studies over de sociaal-economische geschiedenis van het platteland in delen van Nederland en elders op stapel gezet.

Al in 1950 was bij Slicher de belangstelling voor de geschiedenis van Latijns-Amerika gewekt. Vanaf 1951 gaf hij in Wageningen colleges over de geschiedenis van het continent. Toen hij in 1967 voor twee jaar als gasthoogleraar verbonden was aan de University of Chicago was eindelijk de kans daar om door Latijns-Amerika te reizen. De regionale agrarische geschiedenis te Wageningen zag hij in toenemende mate als invuloefeningen die weinig meerwaarde opleverden. In feite wilde hij in die jaren definitief met dit onderzoek stoppen en een onderzoeksprogramma over Latijns-Amerika starten. Mede om die reden nam hij in 1972 ontslag — dertig jaar geschiedbeoefening in de agrarische geschiedenis van Europa waren voorbij.

Twee jaar later werd Slicher directeur van het CEDLA waar hij nauw samenwerkte met de jong gestorven historicus Adriaan van Oss (1947-1984). Het was het begin van de volgende dertig jaar wetenschappelijk onderzoek — grotendeels na zijn pensionering uitgevoerd. In deze productieve jaren publiceerde hij vijf grote boeken: Spaans Amerika omstreeks 1600 (1979, onlangs uitgekomen in het Spaans [2010]), Bevolking en economie in Nieuw-Spanje (ca 1570-1800) (1981), Real hacienda y economía en Hispanoamérica (1541-1820) (1989), Indianen en Spanjaarden: een ontmoeting tussen twee werelden. Latijns Amerika 1500-1800 (1989), en De bezinning op het verleden in Latijns Amerika, 1493-1820: auteurs, verhalen en lezers (1998). Hij werd benoemd tot bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van Latijns-Amerika aan de Rijksuniversiteit te Leiden (1976-1981) en aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen (1983), op de L.J. Rogierleerstoel, eveneens met de leeropdracht Latijns-Amerikaanse geschiedenis.

Het werk met Van Oss had in het teken gestaan van een integrale geschiedschrijving van Latijns-Amerika. De gevolgde kwantitatieve onderzoeksmethoden weken nauwelijks af van de aanpak die hij in de voorgaande decennia voor de geschiedenis van het Europese platteland had gebruikt, maar omdat de twee onderzoekers streefden naar integrale of holistische geschiedschrijving werd inhoudelijk een breder terrein bestreken dan voorheen, nu met inbegrip van cultuur, wetenschap, kunst, kerk en religie, bestuur en politiek. Zijn laatste boek, De bezinning op het verleden in Latijns Amerika, waaraan hij acht jaar vrijwel dagelijks werkte, gaat over de historiografie van de geschiedenis van Latijns-Amerika.

​